Twaalf jaar na het instorten van de drievoudige reactor van de kerncentrale van Fukushima Daiichi bereidt Japan zich voor om een enorme hoeveelheid gezuiverd radioactief afvalwater in zee te lozen.
Japanse functionarissen zeggen dat de vrijlating onvermijdelijk is en spoedig moet beginnen.
Afvalwaterbeheer is minder een uitdaging dan de ontmoedigende taak om de installatie te ontmantelen. Dit proces is nauwelijks gevorderd en het verwijderen van gesmolten splijtstof is nog niet eens begonnen.
The Associated Press heeft onlangs de fabriek bezocht. Hier is een update over wat er gebeurt.
Hoe gaat het met de voorbereidingen voor de waterafvoer?
Tijdens hun bezoek zagen AP-verslaggevers 30 gigantische tanks om water te bemonsteren en te analyseren voor veiligheidscontroles. Een betonnen faciliteit om het water te verdunnen nadat het is behandeld en getest, bevindt zich in de laatste fase van de bouw. Van daaruit wordt het water afgevoerd via een onderwatertunnel.
De exploitant van de centrale, Tokyo Electric Power Company Holdings, streeft ernaar om de faciliteiten in het voorjaar klaar te hebben. TEPCO heeft een veiligheidsgoedkeuring nodig van de Nuclear Regulatory Authority. De Internationale Organisatie voor Atoomenergie, die samenwerkt met Japan om ervoor te zorgen dat het project aan internationale normen voldoet, zal een missie naar Japan sturen en een rapport uitbrengen voordat de kwijting begint.
Wat is behandeld water?
Een aardbeving met een kracht van 9,0 op 11 maart 2011 veroorzaakte een enorme tsunami die de stroomvoorziening en koelsystemen van de energiecentrale vernietigde, waardoor reactoren nr. 1, 2 en 3 smolten en grote hoeveelheden straling uitspugen. Het water waarmee de reactorkernen werden gekoeld, sijpelde de kelders van de reactorgebouwen in en vermengde zich met regenwater en grondwater.
De 130 ton verontreinigd water die dagelijks ontstaat, wordt opgevangen, behandeld en vervolgens opgeslagen in tanks, die er vandaag ongeveer 1.000 zijn en een groot deel van het land van de fabriek beslaan. Ongeveer 70% van het “water behandeld door ALPS”, genoemd naar de machines die werden gebruikt om het te filteren, bevat nog steeds cesium en andere radionucliden die de lozingslimieten overschrijden.
TEPCO zegt dat de radioactiviteit tot veilige niveaus kan worden teruggebracht en ervoor zal zorgen dat onvoldoende gefilterd water wordt behandeld totdat het de wettelijke limiet bereikt.
Tritium kan niet uit water worden verwijderd, maar het is onschadelijk in kleine hoeveelheden en komt routinematig vrij uit elke kerncentrale, zeggen functionarissen. Het zal ook worden verdund, samen met andere radioactieve isotopen, zeggen ze. Het vrijkomen van water zal geleidelijk zijn en de tritiumconcentraties zullen het niveau van vóór het ongeval in de fabriek niet overschrijden, zegt TEPCO.
Waarom het water vrijgeven?
Fukushima Daiichi worstelt met vervuild water sinds de ramp in 2011. De regering en TEPCO zeggen dat de tanks plaats moeten maken voor ontmantelingsfaciliteiten, zoals opslagruimte voor gesmolten brandstofafval en ander sterk verontreinigd afval. De reservoirs zijn voor 96% gevuld en zouden in het najaar hun capaciteit van 1,37 miljoen ton moeten bereiken.
Ook willen ze het water op een gecontroleerde en behandelde manier afvoeren om het risico op lekkage van vervuild water bij een volgende grote aardbeving of tsunami te vermijden. Het zal van de bemonsteringstanks naar een kustpoel worden geleid om te worden verdund met zeewater en via een onderwatertunnel te worden afgevoerd naar een punt op 1 kilometer (0,6 mijl) noordbreed.
Wat zijn de beveiligingsproblemen?
Lokale vissersgemeenschappen zeggen dat hun bedrijven en levensonderhoud nog meer schade zullen oplopen. Buurlanden zoals China en Zuid-Korea en eilandstaten in de Stille Oceaan hebben hun bezorgdheid over de veiligheid geuit.
“Het zou beter zijn als het water niet werd geloosd, maar het lijkt onvermijdelijk”, zei Katsumasa Okawa, eigenaar van een viswinkel in Iwaki, ten zuiden van de fabriek, wiens bedrijf nog steeds in bedrijf is. Okawa zei dat hij hoopt dat verdere tegenslagen van korte duur zullen zijn en dat de releases mensen kunnen geruststellen over de visconsumptie van Fukushima.
“Ik vind deze enorme reservoirs meer verontrustend,” zei Okawa. “De volgende keer dat het water per ongeluk weglekt, is het vissen in Fukushima voorbij.”
De regering heeft 80 miljard yen ($ 580 miljoen) gereserveerd om de visserij in Fukushima te ondersteunen en om de “reputatieschade” aan te pakken die is veroorzaakt door de vrijlating.
TEPCO probeerde mensen gerust te stellen door honderden botvissen en zeeoren in twee groepen te houden: een in gewoon zeewater en een in verdund behandeld water. Het experiment is “voor mensen om visueel te bevestigen dat behandeld water dat we veilig achten om vrij te geven, de wezens in werkelijkheid niet nadelig zal beïnvloeden”, zei Tomohiko Mayuzumi, TEPCO’s risicocommunicator.
De niveaus van radioactiviteit in bot en abalone namen toe in behandeld water, maar daalden tot normale niveaus een paar dagen nadat ze waren teruggekeerd naar normaal zeewater. Dit bevestigt gegevens die een minimaal effect op het zeeleven van tritium laten zien, zei Noboru Ishizawa, een TEPCO-functionaris die toezicht houdt op het experiment.
Ambtenaren zeggen dat de impact van het water op de mens, het milieu en het zeeleven minimaal zal zijn en zal worden gecontroleerd voor, tijdens en na de lozingen die gedurende het 30-40 jaar durende ontmantelingsproces zullen worden voortgezet. Simulaties laten geen toename van radioactiviteit zien buiten 3 kilometer (1,8 mijl) van de kust.
Wetenschappers zeggen dat de gezondheidseffecten van het consumeren van tritium en andere radio-isotopen via de voedselketen erger kunnen zijn dan het drinken ervan in water en dat er meer studies nodig zijn.
Kruiscontroles zijn een andere zorg: TEPCO zegt dat watermonsters worden gedeeld met de IAEA en het door de overheid gefinancierde Japan Atomic Energy Agency, maar experts zouden graag onafhankelijke kruiscontroles zien.
Radioloog Katsumi Shozugawa van de Universiteit van Tokio zei dat zijn analyse van het grondwater op verschillende locaties in verboden gebieden in de buurt van de fabriek aantoonde dat tritium en andere radioactieve elementen in het ondergrondse water sijpelden.
Als zeer radioactief water ontsnapt en zich in zee verspreidt, wordt het onmogelijk te traceren, een zorg niet alleen voor Japan, maar ook voor landen in de Stille Oceaan, zei hij. “Er zou een voortdurende wetenschappelijke inspanning moeten zijn om andere landen te laten zien dat dit goed wordt beheerd, wat volgens mij het meest ontbreekt.”
Milieugroeperingen, waaronder Friends of the Earth, waren tegen de publicatie. Ze stelden wateropslag op lange termijn voor door stolling, zoals gebruikt bij de afvalopslagplaats Savannah River in de Verenigde Staten.
Vooruitgang met gesmolten reactoren?
In de reactoren blijven enorme hoeveelheden dodelijke radioactieve gesmolten splijtstof achter. Robotsondes leverden enige informatie op, maar de toestand van het gesmolten puin is grotendeels onbekend.
Akira Ono, die de schoonmaak leidt als voorzitter van TEPCO’s ontmantelingseenheid, zegt dat de klus “ongelooflijk moeilijk” is.
Eerder dit jaar slaagde een op afstand bestuurbaar onderwatervoertuig erin een klein monster te verzamelen in de Unit 1-reactor – slechts een lepel van ongeveer 880 ton gesmolten brandstofresten uit alle drie de reactoren. Dat is 10 keer de hoeveelheid beschadigde brandstof die werd verwijderd tijdens het opruimen van Three Mile Island nadat de kern in 1979 gedeeltelijk was gesmolten.
Na een vertraging van bijna twee jaar begint later dit jaar een test voor het verwijderen van gesmolten puin in eenheid 2. Het verwijderen van verbruikte splijtstof uit het reactorkoelbad van Unit 1 zal in 2027 beginnen na een vertraging van 10 jaar. Zodra alle verbruikte splijtstof is verwijderd, zal de focus in 2031 liggen op het extraheren van gesmolten puin uit reactoren.
Is een doel van voltooiing in 2051 realistisch?
Ono zegt dat de lens een goede “gids” is, maar er is te weinig over bekend. De regering houdt vast aan haar aanvankelijke doelstelling van 30 tot 40 jaar om de ontmanteling te voltooien, zonder te definiëren wat dat betekent.
Een te ambitieus schema kan leiden tot onnodige blootstelling aan straling voor fabrieksarbeiders en buitensporige milieuschade, zei Ryo Omatsu, een expert op het gebied van de legaliteit van het ontmantelen van kerncentrales.
Sommige experts zeggen dat het onmogelijk is om alle gesmolten brandstofresten tegen 2051 te elimineren.